संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना (DRDO) आणि भारतीय नौदलाद्वारे स्वदेशी बनावटीच्या बहु-प्रभावक तसेच बहुउद्देशीय भू- दारूगोळा सुरूंगाची (MIGM) युद्धजन्य प्रमाणीकरण (कमी स्फोटकांसह) चाचणी यशस्वी झाली. ही प्रणाली अतिशय प्रगत आहे. स्वदेशी विकसित असणारी ही प्रणाली सागरी क्षेत्रात भारताची नौदल प्रतिबंधात्मक क्षमता आणि परिचालन सज्जता बळकट करण्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.
विशाखापट्टणमच्या नौदल विज्ञान आणि तंत्रज्ञान प्रयोगशाळेने आणि पुण्याच्या हाय एनर्जी मटेरियल्स रिसर्च लॅबोरेटरी तसेच चंदीगडच्या टर्मिनल बॅलिस्टिक्स रिसर्च लॅबोरेटरी या DRDO च्या अन्य प्रयोगशाळांच्या सहयोगातून हे बहुउद्देशीय विघातक दारूगोळ्यासह भू सुरूंग विकसित केले आहे. ही प्रणाली गुप्त पृष्ठभाग आणि उप-पृष्ठभागावरील धोक्यांचा सामना करण्यासाठी तयार केली गेली आहे.
संरक्षण मंत्रालयाच्या प्रसिद्धीपत्रकानुसार विशाखापट्टणम येथील भारत डायनॅमिक्स लिमिटेड आणि हैदराबाद येथील अपोलो मायक्रोसिस्टम्स लिमिटेड या प्रणालीचे उत्पादन भागीदार आहेत. DRDO, भारतीय नौदल आणि उद्योगाचे कौतुक करताना, संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांनी नमूद केले की, या प्रगत प्रणालीमुळे भारतीय नौदलाच्या समुद्राखालील युद्ध क्षमतांमध्ये आणखी वाढ होणार आहे. DRDO चे अध्यक्ष डॉ. समीर व्ही. कामत म्हणाले की, या प्रमाणीकरण चाचणीसह, ही प्रणाली आता भारतीय नौदलात समाविष्ट होण्यासाठी सज्ज आहे.
DRDO & @indiannavy successfully conducted the combat firing of indigenously developed Multi-Influence Ground Mine (MIGM)—a cutting-edge underwater naval mine to counter stealth ships & subs. Developed by NSTL with @DRDO_India labs, the mine is ready for induction into the Navy.… pic.twitter.com/xigodlmLar
— Ministry of Defence, Government of India (@SpokespersonMoD) May 5, 2025
बहु-प्रभावक, बहुउद्देशीय भू- दारूगोळा सुरूंग (MIGM)
MIGM हा नौदलाचा next generation सुरूंग आहे जो ध्वनिक, चुंबकीय आणि दबाव अशा अनेक प्रकारच्या जहाजांचा शोध घेण्यासाठी आणि त्यांना प्रतिसाद देण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे-ज्यामुळे आधुनिक युद्धनौका आणि पाणबुड्यांचे फायदे निष्प्रभ होतात. त्याची बहु-संवेदक रचना ए. आर. एम.-आधारित प्रोसेसरद्वारे समर्थित एम्बेडेड डेटा अधिग्रहण प्रणालींसह एकत्रितपणे कार्य करते, ज्यामुळे रिअल-टाइम डेटा प्रक्रिया आणि अचूक सक्रियण सक्षम होते.
ही बुद्धिमान भू सुरुंग प्रणाली स्वायत्त शोध, विश्लेषण आणि प्रतिसाद देण्यास सक्षम आहे, ज्यामुळे बचावात्मक किंवा कमी दृश्यमानतेच्या धोक्यांपासून सागरी क्षेत्रे सुरक्षित करण्याची नौदलाची क्षमता लक्षणीयरीत्या वाढते.
सामरिक अष्टपैलूत्व आणि धोरणात्मक मूल्य
MIGM च्या प्रमुख ताकदींपैकी एक म्हणजे त्याची ऑपरेशनल लवचिकता. ते पृष्ठभागावरील जहाजे, पाणबुड्या आणि सहकारी समुद्राखालील ऑपरेटिंग प्लॅटफॉर्म (COOPs) यासह विविध प्लॅटफॉर्मवरून तैनात केले जाऊ शकते, ज्यामुळे भारतीय नौदलाला मिशन आवश्यकतांनुसार त्यांच्या तैनाती धोरणांमध्ये बदल करण्याची परवानगी मिळते.
जटिल प्रक्रिया करण्याची भू सुरुंगाची क्षमता त्याला पाण्यात, हाय-टेक शत्रूंच्या स्टिल्थ किंवा सिग्नेचर-मास्किंग तंत्रज्ञानाचा वापर करून निर्णायक रणनीतिक फायदा देते.
सागरी संरक्षण बळकट करणे
MIGMचे यशस्वी प्रमाणीकरण हे विशेषतः हिंद महासागर प्रदेशात (IOR) विकसित होणाऱ्या प्रादेशिक धोक्यांनुसार मजबूत स्वदेशी संरक्षण तंत्रज्ञान तयार करण्याच्या भारताच्या वचनबद्धतेला अधोरेखित करते. सागरी स्पर्धा जसजशी तीव्र होत जाते, तसतशी MIGM सारख्या प्रणालींचा समावेश भारतीय नौदलाला समुद्राखालील युद्धात धोरणात्मक श्रेष्ठत्व राखण्यासाठी मोठी मदत करेल.
टीम भारतशक्ती
