आर्थिक, राजकीय गोंधळात जर्मनीत फ्रेडरिक मर्झ चान्सलर होणार

दुसऱ्या महायुद्धानंतरची देशातील सर्वात मोठी आर्थिक मंदी, अमेरिकेशी असलेले महत्त्वाचे सुरक्षाविषयक संबंध आणि वाढत्या अति-उजव्या चळवळीच्या पार्श्वभूमीवर मंगळवारी जर्मनीचे नवीन चान्सलर म्हणून कंझर्व्हेटिव्ह नेते फ्रेडरिक मर्झ हे शपथ घेणार आहेत.

फेब्रुवारीमध्ये झालेल्या संघीय निवडणुकीत विजयी झालेल्या त्यांच्या सीडीयू/सीएसयू कंझर्व्हेटिव्ह पक्षांनी मध्य-डाव्या सोशल डेमोक्रॅट्सशी युती करार केल्यानंतर संसदेच्या कनिष्ठ सभागृहात होणाऱ्या मतदानात खासदार मर्झ यांना चान्सलर म्हणून पाठिंबा देतील अशी अपेक्षा आहे.

गेल्या नोव्हेंबरमध्ये मावळते एसपीडी चॅन्सेलर ओलाफ स्कोल्झ यांच्या त्रिकोणी आघाडीतील बेबनावानंतर युरोपच्या या देशात  एक राजकीय पोकळी निर्माण झाली. त्यामुळे नेतृत्व करण्यासाठी  मर्झ यांच्यावर दबाव आहे. अर्थात त्यांना असंख्य संकटांचा सामना करावा लागणार आहे.

“लोक बऱ्याच काळापासून जर्मनीकडे नेतृत्व करण्याची मागणी करत आहेत आणि आता त्या आवाहनाकडे दुर्लक्ष करण्यासाठी जागा उरलेली नाही,” असे युनायटेड स्टेट्सच्या जर्मन मार्शल फंडच्या सुधा डेव्हिड-विल्प म्हणाल्या.

“गेल्या आठ दशकांमध्ये युद्धोत्तर जर्मनीला जे काही आधार देत होते ते आता राहिलेले नाही, मग ते खुले बाजार असोत किंवा मुक्त व्यापार असोत, युरोपमधील अमेरिकेची सुरक्षा उपस्थिती असो.”

ट्रम्प यांच्या टॅरिफमुळे अडचणी वाढल्या

अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या मोठ्या प्रमाणात आयात शुल्कामुळे सुरू झालेल्या जागतिक व्यापार युद्धामुळे युरोपच्या सर्वात मोठ्या अर्थव्यवस्थेत तिसऱ्या वर्षी मंदीचा धोका निर्माण झाला आहे. 2022 मध्ये रशियाने युक्रेनवर आक्रमण केल्यानंतर आणि चीनकडून वाढत्या शत्रुत्वामुळे युरोपला स्वस्तात मिळणारा रशियन गॅस आता मिळत नसल्याने त्या आघाडीवर झुंजावे लागले आहे.

दरम्यान, ट्रम्प यांनी नाटो संरक्षण आघाडीच्या सहकारी सदस्स देशांच्या संरक्षणाशी निगडीत मदतीला न येण्याची धमकी दिली आहे, ज्यामुळे ट्रान्सअटलांटिकवादी मर्झ यांनीही अमेरिकेच्या विश्वासार्हतेवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले आहे आणि युरोपला स्वतःचे संरक्षण करण्याची क्षमता सुधारण्यास उद्युक्त केले आहे.

जर्मन युती करारात कॉर्पोरेट कर कमी करणे आणि उर्जेच्या किमती कमी करणे यासारख्या विकासाला पुनरुज्जीवित करण्याच्या योजना आखण्यात आल्या आहेत. त्यात युक्रेनला मजबूत पाठिंबा आणि उच्च लष्करी खर्चाचे आश्वासन देखील देण्यात आले आहे.

सरकार चालवण्याचा अनुभव नाही

1980 च्या दशकात युरोपियन कायदेतज्ज्ञ म्हणून कारकिर्दीला सुरुवात करणारे मेर्झ हे एक अनुभवी राजकारणी असले तरी, त्यांना अजूनही सत्तेत आपले कौशल्य सिद्ध करायचे आहे कारण त्यांनी कधीही कोणत्याही सरकारमध्ये पद भूषवलेले नाही.

2002  मध्ये पक्षाच्या कट्टर प्रतिस्पर्धी अँजेला मर्केल यांच्याकडून सत्तासंघर्षात पराभव पत्करल्यानंतर, त्यांनी पुन्हा उच्च स्तरावरील राजकारणात प्रवेश करण्यापूर्वी खाजगी क्षेत्रात काम केले.

एक श्रीमंत, कॅथलिक पश्चिम जर्मन वकील आणि हौशी पायलट, असणाऱ्या मेर्झ यांनी फंड मॅनेजर ब्लॅकरॉकच्या जर्मन शाखेचे अध्यक्ष म्हणून चार वर्षे काम केले. 16 वर्षे जर्मनीचे नेतृत्व करणाऱ्या अँजेला मर्केल यांच्या शैली आणि धोरण या दोन्हींना त्यांनी मोठा विरोध केला होता.

जेथे मर्केल व्यावहारिकतावादी होत्या ज्यांनी पुराणमतवाद्यांना केंद्राकडे अधिक आणले, तिथे मेर्झ एक आर्थिक उदारमतवादी म्हणून ओळखले जातात.

मर्झ यांचे समर्थक हे सत्य अधोरेखित करतात की त्यांनी पदभार स्वीकारण्यापूर्वीच पायाभूत सुविधा आणि संरक्षणावरील खर्चाला चालना देण्यासाठी एक ऐतिहासिक वित्तीय पॅकेज मिळवले.

टीकाकारांचे मते हे केवळ त्यांच्या अल्टरनेटिव्ह फॉर जर्मनीच्या पाठिंब्याने संसदेद्वारे स्थलांतरविरोधी प्रस्ताव पुढे ढकलण्याच्या  निर्णयामुळे आवश्यक ठरले होते.

या निर्णयामुळे एएफडी आणि अति डावे पक्ष या दोघांनाही पाठिंबा असून त्याच्या मदतीने आता एकत्रितपणे पुढील संसदेत जर्मनीचे वित्तीय नियम शिथिल होण्यापासून ते रोखणे‌ त्यांना शक्य होणार आहे.

आयएनजीमधील मॅक्रोचे जागतिक प्रमुख कार्स्टन ब्रेझस्की म्हणाले, “मर्झ हे एक ब्लॅक बॉक्स आहेत.” “वित्तीय धोरणांवरील यू-टर्न, जितका आवश्यक होता तितकाच घेऊनही अजून प्रश्न निर्माण करतो की मर्झ यांनी निवडणुकीदरम्यान ते का नाकारले आणि त्यांच्याकडे खरोखरच अर्थव्यवस्थेबाबत दीर्घकालीन दृष्टीकोन आहे का?”

युतीची योजना

नुकत्याच झालेल्या काही निवडणुकांमध्ये एएफडीने आघाडी घेतल्यामुळे, जर्मनीच्या राजकीय केंद्रावरील विश्वास आणि विश्वास पुनर्संचयित करणे हे नवीन सरकारचे मुख्य आव्हान आहे, असे ब्रेझस्की म्हणाले.

“जर हे सरकार अपयशी ठरले तर एएफडीला पुढील निवडणुकीत अधिक पाठिंबा मिळेल आणि ते पुढील कोणत्याही सरकारचा भाग बनू शकतात,”  असे ते म्हणाले.

विश्लेषक म्हणतात की, मर्झ यांच्या नियुक्त मंत्रिमंडळात राजकीय भांडवलापेक्षा कौशल्याच्या गरजेवरील विश्वास आणि आस्थापनेवरील विश्वास कमी होत असल्याने नूतनीकरणाची इच्छा प्रतिबिंबित होते.

मागील सरकारमधील केवळ एकच मंत्री त्यांचे पद कायम ठेवण्यात यशस्वी ठरले आहेत : संरक्षण मंत्री बोरिस पिस्टोरियस. उर्वरित मंत्रिमंडळात नवनियुक्त नेते आहेत, त्यापैकी बरेच जण अर्थमंत्र्यांसारखे आहेत ज्यांना आता ते ज्या क्षेत्रात शासन करणार आहेत त्या क्षेत्रातील खाजगी क्षेत्राचा अनुभव आहे.

टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)